ساز لوت چیست؟

ساز لوت چیست

معرفی ساز لوت

ساز لوت (به انگلیسی: lute و به فرانسوی: luth) مشتق شده از نام ساز عربی العود می باشد. دسته ی این ساز خمیده است و به مرغابی شباهت دارد و با مضراب چوبی نواخته می شود. لوت در قرون وسطی و همچنین در موسیقی باروک در اروپا بسیار رایج بوده است. این ساز یکی از سازهای مهم غیر مذهبی در دوره رنسانس بوده است.

تاریخچه ساز لوت

"تاریخچه

همانطور که پیش تر گفته شد، ساز لوت اروپای قرون وسطی، رابطه تنگاتنگی با ساز عود عربی و همچنین بربط ایرانی دارد. براساس شواهدی گفته میشود که نام لوت از کلمه العود عربی گرفته شده است. از آنجایی که در آن دوران اکثر آلات موسیقی از چوب ساخته می شدند، نام این ساز هم عود نهادند. عود در زبان عربی به معنی چوب می باشد.

همه چیز درباره ساز عود یا بربط

برخی از افراد نیز بر این باورند که نام این ساز از واژه ایرانی «رود» یا «روده» به معنی رشته آورده شده یا از سانسکریت “رودری” (रुद्री، به معنی رشتهٔ ساز و سپس به زبان های عربی و اروپایی راه یافته است.

این ساز در قرن سیزدهم از اسپانیا به اروپا وارد شد و در حال حاضر در کشورهای عربی نیز نواخته میشود. نخستین لوت های اروپایی همانند ساز عود عربی دارای چهار سیم بودند که این سیم ها توسط زخمه نواخته می شدند.

در قرن چهاردهم سیم ها جفت شده یا به صورت دسته (courses) درآمدند. و در قرن پانزدهم، انگشتان دست جایگزین زخمه شد و پرده های متحرک از جنس روده به صفحه انگشت گذاری (fingerboard) اضافه شد و یک دسته سیم پنجم نیز به آن افزوده شد.

در قرن شانزدهم فرم کلاسیک لوت تثبیت شد. شش دسته سیم آن (دسته بالایی یک تک سیم است) روی G–c–f–a–d′–g′ کوک شده است.

اجزای ساز لوت

ساز لوت دارای بدنه ای گلابی شکل با یک گردن است و سیم ها به یک پل سفت که به شکم ساز چسبانده شده است، متصل هستند. لوت ها دارای یک حفره صدایی بزرگ دایره ای هستند که در داخل شکم ساز قرار دارد.

کاسه ساز لوت

"کاسه

پشت بدنه ساز، از چوب های سخت مانند چوب افرا، گیلاس، آبنوس، بلسان بنفش، رزوود، گران و یا موادی به نام ریب ساخته می شود. که این ریب های نواری به هم متصل شده، و یک بدنه گرد عمیق برای ساز شکل می دهند.

دسته ساز

دسته ساز لوت از چوب سبک با یک روکش از چوب سخت (معمولاً آبنوس) برای افزایش تداوم صفحه پرده (fretboard) زیرسیم ها ساخته شده است.

گوشی ساز

جنس چوب استفاده شده درگوشی ها اهمیت بسیاری دارد. با توجه به اینکه چوب بر اثر گذشت زمان و از دست دادن رطوبت دچار تغییرات می شود، باید در انتخاب چوب خاص برای گوشی ها دقت نمود. بنابراین بیشتر گوشی ها را از چوب درختانی مانند گلابی یا چوب های مشابه آن می سازند.

خرک ساز

خرک ساز لوت، از چوب درختان میوه ساخته شده و معمولاً در فاصله بین یک پنجم تا یک هفتم طول شکم قرار دارد. حفره‌هایی که روی خرک وجود دارند، سیم ها را در خود نگه میدارند. خرک ها اغلب به رنگ سیاه هستند با چوبی که اغلب به لاک الکل آغشته شده و اغلب تزئیناتی حلزونی شکل دارند.

پرده‌ها

پرده ها از حلقه هایی از جنس روده ساخته شده اند، که در اطراف دسته پیچانده شده اند. در اثر استفاده پرده ها فرسوده می شوند و باد هراز چند گاهی عوض شوند. چندین پرده معمولاً به بدنه ساز چسبانده می شود. تا امکان متوقف کردن دسته های با بالاترین زیروبمی تا یک اکتاو کامل بالاتر از سیم باز را فراهم سازند.

سیم‌ها

"سیم

سیم های این ساز در چند دسته منظم قراردارند، در لوت های اواخر دوره باروک دو دسته سیم بالایی تک هستند. دسته ها به ترتیب شماره گذاری میشوند که از بالاترین نت تا پایین ترین ادامه می یابند.

سیم های ساز لوت معمولاً از تکه های کوچک روده گوسفند ساخته ‌شده اند. سیم های از جنس روده برای نواختن قطعات معروف تر هستند، اما متأسفانه این نوع سیم ها در مقابل تغییرات آب و هوایی و رطوبت حساس هستند. سیم های نایلونی پایداری بیشتری دارند اما از نظر کیفیت چندان تعریفی ندارد.

سخن پایانی

در این مقاله با ساز لوت اروپایی و تاریخچه ی آن آشنا شدید. چنانچه درباره این ساز اطلاعات بیشتری دارید موجب خرسندی ماست تا آن را با ما در میان بگذارید.

مدیرکل
ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *